Dolina Wielicka

Pośród walnych dolin Tatr Słowackich jest Doi. Wielicka (Velickś dolina) jedną z dwu najmniejszych, ma też z wszystkich najprostszą, ograniczoną do jednego ciągu budowę. Mimo to należy do najbardziej znanych i najczęściej wzmiankowanych w literaturze. Nic dziwnego: leży pod najwspanialszą ścianą najwyższego masywu Tatr, ma kilka niezwykle pięknych zakątków, przez nią wreszcie wiedzie ów — jak mówi dawny przewodnik — „najważniejszy szlak tatrzański z północy na południe, rozgłośny szlak przez Polski Grzebień”. Pod główną grań Tatr podbiega ona między Zadnim Gierlachem (ok. 2630 m) a Małą Wysoką (2428 m), liczy 6 km długości i 5,7 km2 powierzchni. Podobnie jak i inne doliny, dzieli się na dwie mocno z sobą kontrastujące części: w dole płytki lesisty rów, wcięty w gruby płaszcz moren (2,4 km2), a w górze wznoszącą się piętrami dziką dolinę o 3,3 km2 powierzchni i głębokości względnej w profilu Gierlach — Staroleśna przekraczającej 700 m. Ozdobę tej części doliny stanowią 2 piękne stawy: Wielicki i Długi. Nazwę wywodzi Doi. Wielicka od miasteczka Wielka na Spiszu, choć nie bardzo wiadomo, co — z wyjątkiem potoku — tę miejscowość z doliną łączyło. Ludzie pojawiali się tu być może już w czasach przedhistorycznych (kopalnictwo). Tereny wypasowe należały do Wielkiego Sławkowa. Zakopiańskim myśliwym znane były tutejsze „kozie ogrody”, a zwłaszcza kolonie świstaków, z których słynęła okolica Suchej Kopy. Od w. XVIII coraz częściej zaglądali uczeni. Botaników przywabiała ziołoroślowa łąka zw. Ogrodem Wielickim, geologów — ściana Granatnica, w której odkryto partie łupków biotytowych, będących bliżej nie określonymi skalami osadowymi, starszymi od okresu wydobycia się granitu, przeobrażonymi w trakcie tego procesu w skały krystaliczne. W ścianie tej tkwią pięknie wykształcone kryształy granatu, wyłupywane kiedyś m. in. do celów magiczno-leczniczych. Już w 1 połowie XIX w. Wielicki Staw odwiedzało — zwykle przyjeżdżając konno — „liczne towarzystwo ze Szmeksu”. Turyści coraz częściej szli przez Polski Grzebień, ok. 1875 r. celem wycieczek stal się Gierlach. Obszar doliny zagospodarowała turystycznie wrocławska Sekcja Śląska MKE, która pobudowała tu drogi i szlaki, a w r. 1895—trzecie z kolei schronisko. Wylotowe partie doliny posłużyły w r. 1912 do budowy pierwszej w Tatrach stałej skoczni narciarskiej. Dziś ruch turystyczny ogniskuje się przy Wielickim Stawie, gdzie zbiega się gwiaździście 7 szlaków. Główną trasą przelotową doliny jest ścieżka na Polski Grzebień (d. 145), wielu turystów zwiedza, Jak zawsze, Gierlach. Narciarze wykorzystują zarówno stoki doliny jak i rozlegle zbocza Sławkowskiego Szczytu i pd. wybiegów Gierlachu. Wyciąg 180 m długości. Punkt oparcia stanowi reprezentacyjne Schronisko Wielickie — niestety drogie i zawsze przepełnione.

Author: slonecznygrodek72.pl