Przez Dolinę Jaworzynkę
Wariant d. 70, całkowicie odmienny charakterem. Dogodniejszy zwłaszcza przy wietrznej pogodzie. 5 km, 550 m różnicy poziomów — 2.15 godz. Zn. żółte. Z placu postojowego w Kuźnicach w kierunku wsch. Za mostkiem na Bystrej d. 70a wiedzie dalej prosto, zn. żółte zaś skręcają w prawo, wiodąc lasem wzdłuż siatki i potoku. 0,5 km wylot doi. Jaworzynki. W łożysku potoku mały jaz, od którego w r. 1898 zaczęto regulację systemu Bystrej. 0,7 km polana Jaworzynka (1070-1120 m), zajmująca szerokie dno doliny i zaliczana do najładniejszych w okolicy Zakopanego — „zda się umyślnie stworzona dla wypoczynku znużonego wędrowca” (H. Zatorska, 1857). Dokumenty z w. XVIII notują ją pod nazwą „Jaworzyny Łuszczkowej”. W połowie w. XIX był tu tylko 1 szałas. Na zboczu zw. Pod Limbowe SN PTT zbudowała w r. 1920 pierwszą w Polsce dużą skocznię narciarską (rekord 42 m). Nad polaną ciągnie się stroma ubocz Boczania i Skupniowego Upłazu „tworząca ponury krajobraz krasowej pustyni żwirowej”. Zniszczenie porostu na niej przypisywane jest intensywnemu pasterstwu i górnictwu. Część zach. została z wielkim mozołem zalesiona. Szczegółowe nazewnictwo całej doliny zebrał i ogłosił w r. 1952 W. H. Paryski. Szlak wiedzie wzdłuż polany, mijając Wyżnią Rówień. Wyraźnie wydzielona połać, porośnięta bujnym zespołem mieczykowo-mietlicowym, była kiedyś łąką kośną; siano skarmiano na miejscu w słotne dni. Dolina jest ciepła i cicha, gdyż potok tylko po dużych opadach pojawia się na powierzchni. Z nagością pn. zboczy żywo kontrastuje zieleń zboczy pd., pokrytych mieszanym, pod jesień kolorowym lasem. Z Kuźnic 40 min. (j.25 min.). W prawo 71 b odgałęzia się dolinka podchodząca do stóp Kopy Magury (1704 m). Szlak wchodzi w ramię wsch., zw. Długim Żlebem, z którego wymyka się niebawem zakosem na grzbiet rozdzielający obie odnogi. Stara droga hawiarska wznosi się stromo przez las i przechodzi ponad odnogę orograficznie lewą, w której w 1. 1765-1875 czynne były kopalnie rudy żelaznej, eksploatujące złoża limonitu. Założyli je górnicy Stanisława Augusta. W połowie w. XIX były najważniejszym dostawcą huty w Kuźnicach — z 4 do 5 sztolni uzyskiwano rocznie 80000 ctr. rudy o ok. 50% zawartości żelaza. Podziemia z pracującymi w nich „hawiarzami” stanowiły popularny cel wycieczek ówczesnych turystów (m. in. S. Goszczyńskiego). Rudę zwożono stromą dróżką na włókach i składano ją do wielkiej skrzyni zrobionej z okrąglaków (stąd zachowana do dziś nazwa „Skrzynia” nad pastwiskiem Wyżnie). W. Eljasz mówi o kopalni w r. 1870 jako o katordze dla robotników góralskich, głodowo przez dwór opłacanych. Prace prowadzono na szerszą skalę do r. 1871 i przejściowo w r. 1884. Na wysokości 1312 m od drogi górniczej odgałęzia się w lewo ścieżka zw. „Siodłową Percią”. Wspina się ona do góry wśród kosodrzewin i upłazków. Uwagę zwracają gęste kobierce dębika ośmiopłatkowego i płożącej się wierzby zielnej, będących przypuszczalnie reliktami polodowcowymi w naszej florze. Pn. stokami Małej Kopy Królowej wznosimy się stromo ku górze — przez cały czas nowym, ułożonym z kamieni chodnikiem.
Najnowsze komentarze