Doi. Zadnich Koperszadów

Doi. Zadnich Koperszadów ma 4,5 km długości i 6,5 km powierzchni. Była ona zlodowacona, przy czym główny zbiornik firnowy stanowił cyrk pod Jagnięcym Szczytem (góralska nazwa „Na Kocioł”). Z obu stron doliny zachowały się piękne wały moren. Hale tutejsze stanowiły ruchliwe tereny pasterskie, należące do Białej Spiskiej. Bogatych pastwisk zazdrościli bielanom sąsiedzi — z lat 1562, 1578 i 1596 przechowały się wiadomości o napadach na bielskie szałasy pasterzy z Frankowej i poddanych zamku Niedzickiego. Pasano tu kiedyś wyłącznie woły, później także owce (w r. 1926 było ich tu 2600). Nazwa Koperszady wywodzona jest od niemieckiego słowa „Kupferschachte” — kopalnie miedzi. Bardziej przekonywająco brzmi wywód S. Eljasza- Radzikowskiego (1894): „Koperschachte” — „szyby pod Kopą”. Faktem jest, że nazwa ma odległe tradycje: wymieniają ją dokumenty od r. 1435 poczynając (1589-95 „Kumperszachty czyli Skoruszowdział”). Zadnie Koperszady zw. także „Polskimi” (np. G. Wahlenberg, 1814). Na skraju łąk szlak przechodzi na pn. stronę potoku (drogowskaz) i dźwiga się, stromiej już, na wystawiony do słońca stok doliny. Podchodząc możemy przyjrzeć się budowie geologicznej pd. zboczy Tatr Bielskich — jasnym czubom Hawrania (2152 m) i Płaczliwej Skały (2142 m), zbudowanym z wapieni murańskich, a niżej dwom równoległym pasom dolomitów triasowych, przecinających stoki jako tzw. Rzędy Niżnie i Wyżnie. Powszechny zachwyt budzą wysokie i kwieciste traworośla, wśród których wiedzie ścieżka. „Wegetacja na tych ogromnych łąkach tak bujna, że trawa prawie po pas, a tysiące wołów węgierskich wypasa się corocznie tamże” — pisał w r. 1855 F. Berdau. Pd.-zach. stokami Szalonego Wierchu (Hlupy, 2061 m) wznosimy się coraz wyżej, przybliżając się do widocznego z dala siodła przełęczy. 8,5 km Przełęcz pod Kopą (Kopske sedlo, 1749 m) — z Polany Gałajdowej 2.45 godz., z Jaworzyny 3.25 godz. (j.2.35 godz.). **Widok stąd na Tatry Wysokie (również Polskie) zachwycił już uczestników wycieczki naukowej w r. 1751: „w życiu nie widziała nic bardziej uroczego” — oświadczył jeden z nich. W treść panoramy wprowadza rys. na s. 588. W siodle przełęczy rozchodzą się drogi 109, 110 i 112. Najwspanialej prezentują się Tatry z pobliskiej Kopy Bielskiej — 1832 m, 15 min.