Podnóżami Tatr Wysokich

Główną trasą dojazdową we wsch. część polskich Tatr Wysokich jest okrężna szosa przez Poronin, Bukowinę, Głodówkę i Łysą Polanę. Jest to najwyżej położona z wszystkich polskich dróg samochodowych, a także najpiękniejsza z wszystkich pod względem krajobrazowym. Z Poronina wiedzie doi. Porońca, z której wbiega na słynny z panoram wododziałowy grzbiet między dorzeczami Białego Dunajca i Białki. Na samej krawędzi Tatr obniża się w Doi. Białki, by na ostatnim odcinku wpełznąć głęboko w Doi. Rybiego Potoku. Między Poroninem a Morskim Okiem pokonuje wysokość 650 m, przechodząc z piętra pól uprawnych przez regiel dolny i górny aż na skraj piętra kosodrzewiny. Tzw. stara szosa (oficjalnie Droga im. O. Balzera), wiodąca podnóżami Tatr Wysokich głównie na wysokości 900-1000 m, zeszła dziś do roli drogi pomocniczej. Trasa przez Bukowinę, chociaż względnie nowa, jest również historyczną drogą w Tatry Wysokie. Powstała ona przed w. XIX z połączenia pasterskich i górniczych drożyn, którymi chodziły stada owiec i góralskie koniki objuczone „obońkami” z mlekiem. Mimo ustawicznych przeróbek, była to droga bardzo kiepska. W II wydaniu swego przewodnika (1878) pisał o niej W. Eliasz: „Od Głodówki do Polany Łysej małe tylko zdarzają się kawałki drogi, które można bezpiecznie przebywać na wózku, zwykle też podróżni pieszo tę przestrzeń mijają, gdyż dziury i wyboje tak są tu wszędzie okropne, iż wóz próżny dobrze musi furman podpierać, aby go konie w całości przewieźć mogły. Kto zaufa tej drodze, zwyczajnie zawsze po kilka razy leży w błocie, mając się za szczęśliwego, jeśli nogi lub ręki nie złamie…” W1. 1892-1902 tzw. Wydział Krajowy wybudował szosę przez Jaszczurówkę i Zazadnią do Morskiego Oka, której w r. 1933 nadano imię O. Balzera, czcząc pamięć obrońcy polskich praw do Morskiego Oka w słynnym procesie z Węgrami w r. 1902. Droga ta, choć pozbawiona szerszych panoram, długo służyła turystom. Po wojnie powstał plan budowy nowej szosy i wówczas wrócono do koncepcji dawnej trasy. W 1. 1957-59 zostały zmodernizowane odcinki Poronin — Bukowina i Wierch Poroniec — Łysa Polana, zaś 6-kilometrowy odcinek z Bukowiny do Wierch Porońca zbudowano całkowicie na nowo. Do r. 1962 został poszerzony i unowocześniony ciąg z Łysej Polany do Morskiego Oka. W sumie zbudowano lub zmieniono 48,5 km nawierzchni, wzniesiono 11 mostów i 160 przepustów, urządzono 3 parkingi, nie licząc kilkunastu mniejszych w ciekawszych punktach widokowych. Główny ruch odbywa się obecnie szosą przez Bukowinę (d. 65), którą kursują autobusy do Łysej Polany i do Morskiego Oka (z pętlą końcową na Włosienicy). Ta też przede wszystkim trasa utrzymywana jest w okresie zimy, kiedy komunikację autobusową zawiesza się tylko w dni o szczególnym niebezpieczeństwie lawin. Samochody osobowe jeżdżą obiema szosami, starej używając często w charakterze wariantu powrotnego. Parkingi nie strzeżone znajdują się na Łysej Polanie i przy Wodogrzmotach, parking strzeżony — na Włosienicy. Stacje benzynowe działają w Zakopanem oraz na Łysej Polanie. Do najniebezpieczniejszych odcinków należą serpentyny na progu Doi. Rybiego Potoku, gdzie na dystansie w prostej linii 0,5 km pokonać trzeba 100 m wzniesienia. Najwspanialsze panoramy otwierają się z Głodówki oraz z okolic tzw. Wanty.