Kolejką linową na Łomnicę

Emocjonujący „przelot“ nad górami — na drugi co do wysokości szczyt Tatr, słynący z niezrównanego widoku. 6 km jazdy (o 2 km więcej niż na Kasprowy Wierch), 1723 m różnicy poziomów (o 815 m więcej niż na Kasprowy) —41 min. z 7-minutową przerwą przy Łomnickim Stawie. Kursy stałe co godzinę od 7-18 (w VII i VIII od 6-20), kursy dodatkowe dla co najmniej 15 osób. Kolejka nie kursuje we wtorki i podczas złych warunków atmosferycznych (silny wiatr, sadź). Ceny biletów. dla każdego z obu odcinków 13 Kćs, w obie strony 17,20 Kćs, dzieci do lat 10 – 50%. Kolejkę zaczęto budować w r. 1935 — głównie z inicjatywy inż. J. Orszagha, zarządcy Łomnicy Tatrzańskiej. Dolny odcinek uruchomiono w grudniu 1937 r., górny w 1940. Uszkodzona pod koniec okupacji, w 1949 ruszyła kolejka na nowo. W ciągu lat przechodziła szereg ulepszeń i modernizacji, z wymianą lin w 1960-70. Dolna stacja znajduje się w Łomnicy Tatrzańskiej obok Grand- Hotelu „Praha“ (900 m). Dojście d. 121a — 15 min. (4-10 min.). Dojazd serpentynami od Drogi Wolności — 0,5 km. Przy stacji parking strzeżony w godz. 6-20. W hallu bufet, na półpiętrze kasy biletowe. Dolny odcinek ma 4140 m długości i pokonuje wzniesienie 867 m. Dwie liny nośne o przekroju 45 mm wspiera 9 podpór (najwyższa 37 m). Kursują po nich wahadłowo 2 kabinki po 30 miejsc każda. Wagonik wyrusza w kierunku pn.-zach. i unosi się nad lasami świerkowymi ponad Gajnym Wierchem (Bukova hora, 1024 m), równolegle do drogi jezdnej i toru bobslejowo-saneczkowego, zbudowanego w r. 1909. 2 km „Start” („Śtart” 1145 m) — 12 min. Stacja pośrednia, na 1I2b której mijają się sunące w przeciwnych kierunkach kabinki. Dawniej było tu małe schronisko i punkt startowy (stąd nazwa) wyżej wzmiankowanej trasy saneczkowej — z wyciągiem elektrycznym z Łomnicy. Dalsza trasa wiedzie ponad tzw. Łomnicką Uboczą — rozłożystym zboczem, jakim masyw Łomnicy opada ku pd. wsch., w górnych partiach pokrytym blokowiskami i zwałami zewnętrznych moren lodowca łomnickiego. W dole rozciągają się nadal świerkowe lasy (Wielki Las Łomnicki), które na wysokości ok. 1500 m wplatają się ładnie wykształconą górną granicą w piętro kosodrzewin. Z tylnych okien rozszerza się widok na doi. Popradu (Spisz) i pasmo Tatr Niżnich poza nią (Kral’ova hol’a, 1948 m). Ponad białą wstęgą „Magistrali” kabinka osiąga morenowy próg Doi. Łomnickiej (Skalnata dolina) i przybija do peronu stacji przesiadkowej Łomnicki Staw. „Druga nitka”. Z powodu małej przelotowości kolejki (na dolnym odcinku 90 osób na godzinę), w 1. 1967-72 zbudowano drugą linię z Łomnicy Tatrzańskiej do Łomnickiego Stawu — 1934 m długości przy 595 m różnicy wzniesień. Jest to nowoczesny wyciąg z automatycznie przepinanymi 4-osobowymi kabinkami, zdolny przewieźć w ciągu godziny 430 osób. Dolna stacja znajduje się w pn.-zach. części Łomnicy Tatrzańskiej, w pobliżu domu wczasowego „Zora“ (900 m). Trasa biegnie nad lasami, przecinając d. 126. W stacji „Start” obie linie zbiegają się pod kątem 30° i dalej wiodą już razem. Nowa pokonuje dotąd odległość 1800 m i wysokość 249 m. (Uwaga: w czasie druku przewodnika budowa nie jest jeszcze skończona.) 4 km Łomnicki Staw (Skalnate Pleso, 1761 m) — z Łomnicy Tatrzańskiej 23 min. Stacja przesiadkowa — peron 1772 m (7 min.). Opis jeziorka i węzła turystycznego d. 121d. Górny odcinek trasy kolejki pokonuje dystans 1870 m i wzniesienie 856 m — właściwie jednym śmiałym rzutem, gdyż jedyna podpora stoi już w partii wierzchołkowej. Lina nośna ma 42 mm przekroju i waży ok. 23000 kg. Kursuje po niej jeden 15-osobowy wagonik. Szybko przesuwamy się bokiem misy Łomnickiego Stawu (1751 m), zasłanej złomami. Z lewej widać stoki Łomnickiej Grani z serpentynami d. 124 i wyciągiem narciarskim. Wagonik wzbija się ponad martwą czaszę Lejkowego Stawu (Lievikove pleso, ok. 1890 m), ku której spływają koncentrycznie stożki piargów (Staw Lejkowy w r. 1881 już nie istniał). W dole można prześledzić morfologię polo- dowcową Doi. Łomnickiej: dwupoziomowość jej kotłów i przebieg moren nad Łomnickim Stawem. Następuje najbardziej efektowny odcinek całej trasy, kabinka zwisa bowiem w pewnym punkcie 263 m ponad skalnym terenem. Widok rozszerza się szybko, wyłaniają się coraz to nowe łańcuchy szczytów Tatr Wysokich. Pod nami z prawej zerwy wsch. ściany Łomnicy, po raz pierwszy pokonane w r. 1910 przez Węgrów, braci G. i R. Komamickich. Za Doi. Łomnicką pd. ściana Kieżmarskiego Szczytu (2558 m), a na lewo od niej nad piargiem i śniegiem Cmentarzyska (Cmiter — ok. 2010 m) połupana grań Wideł, „najzuchwalsza, najdziksza grań tatrzańska (M. Świerz, 1924). 6 km Łomnica (Lomnicky śtit, 2632 m) — 41 min., od Łomnickiego Stawu 11 min. Peron 2628 m. Na pd.-wsch. końcu wydłużonego wierzchołka kompleks budowli górnej stacji kolejki (bufet), obserwatorium hydrometeorologicznego (otwartego w r. 1940), stacji przekaźnikowej tv (od 1957 r.) oraz filii obserwatorium astronomicznego (zbudowanej w 1. 1956-61, por. d. 120). Słynną panoramę z Łomnicy już w r. 1843 opisał J. Kremer w swych „Listach z Krakowa”. Mówi słowacki tatrolog I. Bohus (1962): „Około 300 wyraźniejszych szczytów i turni wystercza z grzbietów tatrzańskich, a gdy się na nie patrzy z drugiego co do wysokości wierzchołka całego pasma — wyglądają jak fale wzburzone wiatrem i nawałnicą”. Szczególnie imponujące są bliskie masywy Lodowego (odległość 2,2 km) i Kieżmarskiego (odległość 0,6 km). Widok objaśniają zainstalowane w r. 1966 brązowe plansze.