Doliną Białej Wody na Polski Grzebień

Klasyczny szlak tatrzański, wśród polskich turystów słynący od przeszło wieku. Przemierza wzdłuż całą Doi. Białki (w górnej części zw. Doi. Białej Wody) — największą i najwspanialszą z dolin Tatr Słowackich. Przepiękne widoki, bujna przyroda. Do Polany pod Wysoką droga jezdna. Długość szlaku 13,5 km, różnica wzniesień 1233 m — 5.30 godz. (4.15 godz.). Zn. niebieskie, pod koniec zielone. Z Łysej Polany (971 m) między mostem granicznym a dawniejszym słowackim budynkiem celnym wchodzi w lasy droga bita. Wiedzie ona równolegle do wsch. brzegu Białki, płynącej wśród łanów lepiężnika i białych kamieńców i tworzącej granicę między PRL a CSRS. Z lewej ciągnie się wał moreny bocznej 40 m wysokości. U stóp Czerwonej Skałki (1386 m) Doi. Bialki zwraca się prosto na pd. Otwierają się widoki na szczyty w grani głównej Tatr Wysokich — polskie i słowackie. 3,5 km polana Biała Woda (1005-1150 m). Z Łysej Polany 40 min. W pn. części stoi leśniczówka TANAP mieszcząca punkt HS TANAP. Ku pd. roztacza się stąd panorama znana z licznych pocztówek i albumów. Widok z wylotowego odcinka Doi. Białej Wody. 1. Zadni Gierlach (2630 m); 2. Batyżowiecka Przełęcz; 3. Kacza Przełęcz; 4. Nawiesista Turnia; 5. Czeski Szczyt (2520 m) — pod nim Czeska Turnia (2255 m); 6. Żabi Szczyt Wyżni (2259 m); 7. Hińczowa Turnia (2372 m); 8. Przełęcz pod Chłopkiem (2307 m); 9. Hińczowa Przełęcz (2323 m); 10. Dolina Pięciu Stawów Polskich. Polana zajmuje rozszerzenie powstałe w miękkich marglach albo u podnóży Holicy (1630 m) i Zadniej Kopy (1673 m), ku jej pd. części uchodzi od pd. wsch. Doi. Rozpadliny. Z dawna należała do polskich górali z Jurgowa, Rzepisk, Czarnej Góry. Wymienia ją już dokument O. Łaskiego z 1. 1589-95. W r. 1888 na „miękkim posłaniu traw pysznych i odpoczywał tu S. Witkiewicz i rozmawiał z juhaską: — Skądżeście? — Z Jurgowa.— Czy wy Polka? — O haj! Wędrówka wzdłuż polany trwa prawie 15 min. — za rzeczką z prawej leży w lesie polskie schronisko w Roztoce. Trasa wiedzie nadał na granicy dwóch różnych kompleksów skał: od zach. trzonu krystalicznego, od wsch. skał osadowych wypełniających tzw. depresję Szerokiej Jaworzyńskiej. Na wysokości ok. 1075 m łączą się potoki Biała Woda i Rybi, dając początek Białce. Od tego miejsca dolina przyjmuje nazwę Doi. Białej Wody, a granica państwowa przechodzi na grzbiety Żabiego i Siedmiu Granatów. Od pd. wsch. opada tu wąska Doi. Spismichałowa, wycięta w wapieniach masywu Spismichałowej Czuby (2013 m). Legenda mówi, że w dolinie tej pasł kiedyś owce góralczyk Michał. Pewnego lata spadły wielkie śniegi, zasypały psa, zasypały stado. Spłakany Michaś siadł pod drzewem i tu zamarzł na śmierć. Gdy śniegi stopniały, przyszła na polanę jego matka, a widząc skulonego chłopca zaczęła wołać: — Spis Michał? — Śpis Michał? — i stąd poszła nazwa doliny. W. H. Paryski (1958) wiąże nazwę z pracami górniczymi rajcy krakowskiego Michała Spisa, który ok. 1525 r. szukał kruszców w Tatrach. Droga jezdna przewija się teraz na zach. brzeg Białej Wody (mostek 1077 m), gdzie leżała zarosła już Polana pod Żabiem (Żabia PoPana, ok. 1105 m), zajmująca żyzne aluwia wyniesione przez wody z Żabiej Doi. Białczańskiej. Z Łysej Polany 6 km — 1.30 godz. (4-1.05 godz.). Droga przekracza wyżej Żabi Potok płynący ze spadkiem 248 m/km od dużych Żabich Stawów Białczańskich, a następnie wiedzie przez las. W 10 min. od przejścia Żabiego Potoku wracamy na wsch. brzeg Białej Wody, gdzie leży również już zarastająca ładna Polana pod Upłazki (1120-1300 m), od której kiedyś całą Doi. Białej Wody zw. „Doi. pod Upłazki”. W grzbiecie Upłazków wznoszą się wapienne i dolomitowe turnie zw. Zamkami. Droga wiedzie teraz lasami, wzdłuż wałów moreny bocznej, z odkrytych miejsc odsłaniają się wspaniałe widoki. Od wsch. obramia dolinę masyw Szerokiej Jaworzyńskiej (2210 m), od zach. zaś — porośnięte urwiskowymi lasami limbowo-świerkowymi poszarpane granie Skoruśniaka, Małego Młynarza (1973 m) i Młynarza (2170 m), należące do najdzikszych uroczysk w całych Tatrach.