Na Szpiglasową Przełęcz

Przeprawę „przez górę Mnich zwaną“ proponowano już S. Goszczyńskiemu (1832), ale „samo wejrzenie na owe skały nagie, prostopadłe“ wystarczyło, by wybrał on łatwiejszy szlak przez Świstówkę. Dziś wejście na przełęcz jest ubezpieczone i nastręcza niewielkie tylko trudności (pod warunkiem, że łańcuchów nie zakrywa płat śniegu). Od tablicy Bronikowskiego 2,4 km, 400 m wzniesienia — 1.45 godz. (1.15 godz.). Zn. żółte. Szlak oddziela się od d. 77e na wysokości 1740 m — 200 m na wsch. od tablicy Bronikowskiego (od schroniska 1,6 km, 30 min., 4-25 min.). Wydeptana w murawie ścieżka prowadzi opodal szałasu — zrazu wzdłuż potoczku przez tzw. Plaśnie. Wśród traw czernieją muliste oczka wodne, 0,05-0,1 ha powierzchni, kiedyś ulubione wodopoje owiec i bydła. Przekraczamy łożysko potoku płynącego od Zadniego Stawu, a za nim świetnie zachowany wał moreny środkowej, pokryty płatami kosówki. Następny z kolei potok łączy Czarny Staw (od zach.) z Wielkim Stawem (od wsch.). Szlak zaczyna się teraz wznosić w górę. Zakosy prowadzą stożkiem piargowym pod skałami grzędy Niżniego Kostura. Na pn. widać Orlą Grań z wciętą w nią szarą niszą Dolinki Pustej, zamkniętą ścianą Zamarłej Turni. Wchodzimy w obręb tzw. Kotłów pod Szpiglasową — zatoki dolinnej powstałej z wciętych współśrodkowo karów polodowcowych, rozdzielonych podkowiastym progiem 70-140 m wysokości. Szlak — z w. tu z dawien dawna Szpiglasowymi Perciami — trzyma się w pobliżu krawędzi owego progu, który kulminuje w bułach zw. Wyżnimi Kopkami (1963 m). W miejscu tym — „na Śpiglasowych Perciach” — kończy się piękna nowela K. Tetmajera „Gazda halny” (1903) — śmiercią Jędrzeja Pazdura w wiosennej lawinie. Na miejscu górniczych i pasterskich ścieżek szlak zbudowało TT w r. 1896. Z okolicznych ścian opadają strome pola piargów. Środkowym z nich pnie się nasza ścieżka w 7 zakosów. Uwagę zwraca roślinność piargowa, przystosowana przez naturę do walki z ruchomym kamiennym żywiołem (palowe lub siatkowe korzenie, wzrost darniowy, płożące się rozłogi itp.). Poszycie roślinne tworzą tu m. in. wiechlina wiotka, skalnice — karpacka i mchowata, kuklik rozesłany, szczawiór alpejski, piękny jaskier lodnikowy. Z przełęczy spada w dół krucha skalista rynna. Perć wydostaje się w lewo na jej ograniczenie i z pomocą długich łańcuchów prowadzi stromo w górę. Trawersem w prawo osiągamy wgłębione w grzbiet siodło. 2,4 km Szpiglasowa Przełęcz (2114 m). Od tablicy Bronikowskiego 1.45 godz., od schroniska w Doi. Pięciu Stawów 2.15 godz. (41.40 godz.). Z przełęczy odsłania się monumentalna panorama najwyższych polskich szczytów.

Author: slonecznygrodek72.pl