Przez Dolinę Ciężką na Wagę

Droga dla amatorów niebanalnych ścieżek. Przemierza zakątki należące do najdzikszych i najpiękniejszych w skalnym śmiecie Tatr. Od ok. 1875 r. trasa wycieczek z Polski na Rysy i Wysoką. Odcinki uciążliwe, przejście często utrudniają śniegi. Z Łysej Polany 13,5 km, 1370 m różnicy wzniesień, 5.45 godz. (4.30 godz.). Od Polany pod Wysoką bez znaków (budowa szlaku w planie). Z Łysej Polany (Łysa Pol’ana, 971 m) d. 102 na Polanę 104a P°d Wysoką (1310 m) — 9,5 km, 2.30 godz. Z górnego końca polany skosem w las i wzdłuż wsch. brzegu Białej Wody ku pd. aż do mostku. Po przejściu na zach. stronę potoku dzikim mrocznym lasem do Ciężkiego (Czeskiego) Potoku (kładki). Ścieżka odchyla się teraz w prawo i w strefie interesująco rozwiniętej górnej granicy lasu zaczyna się piąć zakosikami na stromiznę ściany stawiarskiej Doi. Ciężkiej (Czeskiej). Jest to jeden z najbardziej klasycznych *progów polodowcowych w Tatrach, liczy 220 m wysokości, a potok tworzy na nim malowniczą Siklawę („policzyć trzeba ten wodospad do najpiękniejszych w Tatrach” — pisał W. Eljasz w r. 1878). Ścieżka dochodzi pod skały, wiedzie pod nimi piarżystym żlebkiem, a następnie wznosi się po skalnych prożkach i upłazkach (dorodne limby). Zwróciwszy się pod koniec w prawo, osiągamy przez kosówki przykryty rozmytą moreną rygiel, zamykający Doi. Ciężką (Ćeska dolina), a niebawem i pd.-wsch. brzeg Ciężkiego (Czeskiego) Stawu, położonego nieco asymetrycznie w stosunku do osi doliny. Od Polany pod Wysoką 1,5 km, 1 godz. Doi. Ciężka (lub Czeska) ma 1,5 km długości i 2,5 km2 powierzchni (wraz ze Spadową). Uważana jest za jedną z najpiękniejszych i najbardziej typowych polodowcowych dolin wiszących w Tatrach Wysokich. Na dnie jej dolnego cyrku leży Ciężki Staw (lub Czeski Staw, 1612 m, Ceske pleso). Jego wymiary wynoszą 222 x 125 m, powierzchnia 1,98 ha (1,53 ha), głębokość 6,1 m (6,6 m). Ponad pn.-zach. brzegiem znajduje się pod wantą stara koleba pasterska, często wzmiankowana w opisach dawnych wypraw. Biwakowali w niej w różnych latach ks. J. Stolarczyk, T. Chałubiński, L. Świerz, A. Asnyk (który ten właśnie biwak „na mchu, pod dachem gościnnych kamieni” uwieczni! w swej słynnej elegii „Noc pod Wysoką”, 1879). Nad dolnym cyrkiem otwierają się 2 wyżej położone kotły, również podcięte progami. W pd.-zach. — średnim co do wysokości — leży Zmarzły Staw (1760 m, Zmrzle pleso), liczący wg nowych pomiarów 2,19 ha powierzchni i 9,9 m głębokości (ciekawe, że wg precyzyjnych badań W. Ormickiego z r. 1929 wartości te są o dużo większe: 3,54 ha i 16 m). Najwyższy poziom reprezentuje kar Doi. Spadowej (0,4 km2), „najbardziej może — jak mówi B. Halicki (1930) — niedostępny kocioł skalny w Tatrach”. Do r. 1954 Doi. Ciężka występowała we wszystkich publikacjach pod nazwą Doi. Czeskiej (i odpowiednio jej pochodne). Obecną formę, zgodną z wymową górali, wprowadzi! W. H. Paryski. Doi. Spadowej nazwę nadal „Taternik” 1931 r. Perci obchodzą Staw Ciężki po pd.-wsch. (lewej) stronie i wznoszą 104b się wśród płatów i kęp kosodrzewiny w górę wzdłuż Zmarzłego Potoku (widoki na jego siklawę). Przekroczywszy pieniący się nurt (po drodze kształtna morena stadialna) podchodzimy spadzistymi murawami na próg wyższego piętra doliny, zamknięty ryglem skalnym, skąd odsłania się pełen grozy widok na ściany Wysokiej i Ganku. 12 km Zmarzły Staw (Zmrzle pleso, 1760 m) — od Ciężkiego 104c Stawu 35 min. (J.25 min.). Jeziorko to, opisane wyżej, leży w posępnej kotlinie, ziejącej pustką i lodowatym chłodem. Dalsza droga jest b. mozolna, gdyż średnie nachylenie terenu wynosi aż 55%. Perć mija staw od wsch. (lewej) strony — ponad wygładzonymi skalami opadającymi ku wodzie. Wznosi się teraz po piarżyskach i piatach śniegu aż do wylotu żlebu podchodzącego ku Wadze. *Widoki są niezrównane: na pd. potężna ściana Wysokiej (2560 m), na pd. wsch. Galeria Gankowa — „najpiękniejsze urwisko Tatr nad najbardziej wysokogórską tatrzańską doliną”. Żleb z Wagi jest płytki, lecz stromy i zazwyczaj wypełniony śniegiem. Wspinamy się w zakosy szutrowiskami i zmurszałymi skałkami jego prawej (orograficznie lewej) grzędy, uważając na spadające głazy (zdarzały się tu poważne wypadki). 13,5 km Waga (2337 m, Vaha). Od Zmarzłego Stawu 1.45 godz., od Polany pod Wysoką 3.20 godz., z Łysej Polany 5.45 godz. Połączenie z d. 158d, którą kilka minut do schroniska pod Wagą.