Jaskinie Bielskie

Najsłynniejszy i największy z udostępnionych tatrzańskich systemów jaskiniowych, zdobny w najpiękniejsze w Tatrach nacieki—jedna z głównych osobliwości turystycznych Tatr Bielskich. Zwiedzanie grupowe z miejscowymi przewodnikami. Przejścia stałe: godz. 9 i 15 dla minimum 5 osób, godz. 11 i 14 dla każdej liczby. Grupy liczące powyżej 20 osób oprowadzane są w godz. 8-16 o dowolnej porze. Wstęp kosztuje 6 Kćs, dzieci 3 Kćs, wycieczki 3,75 Kćs. Zwiedzanie trwa 1.15 godz. Ciąg turystyczny jest oświetlony 300 reflektorami. Z uwagi na niewysoką temperaturę wewnątrz (8°) niezbędne jest cieplejsze odzienie. Zn. żółte. Od przyst. ĆSAD w Tatrzańskich Kotlinach (Tatranska Kotlina, 760 m) wiedzie serpentynami szeroka lecz dość stroma alejka parkowa, wznosząca się na pn.-wsch. stoki Kobylego Wierchu (Kobyli vrch, 1108 m), porośnięte ładnym, głównie jodłowym lasem (okazy 200-letnie, niezwykle rosie). Wejście do jaskiń (883 m), zamknięte blaszanymi wrotami, znajduje się na skraju dolinki zw. Drabiną. Obok domek z bufetem i pamiątkami. Od Drogi Wolności 25 min. 20 min.). Jaskinie Bielskie (Belanska jaskyńa) leżą we wsch. krańcu Tatr Bielskich, w wapiennym bloku Kobylego Wierchu. Stanowią wielki labirynt korytarzy (ok. 4 km) i studni pochodzenia krasowego, nie zbadany dotąd w całości (nad jego eksploracją w r. 1955 pracowała ekipa grotołazów polskich). Uwagę zwraca bogata szata naciekowa i różnorodność ukształtowania wnętrz. Udostępnione partie liczą 1020 m długości i leżą na wysokości od 1001 do 879 m (122 m rozpiętości). Naturalnym — dziś nie używanym— wylotem wchodzono do wnętrza już w w. XVIII, o czym świadczą napisy na ścianach z lat 1718 i 1731. Jaskinię ponownie odkryli dwaj myśliwi w r. 1881. Szybko zbadano ją i w r. 1882 udostępniono. Gdy w r. 1884 zwiedzał ją W. Eljasz, drogę oświetlały „żerandole dróciane” ze świecami stearynowymi, a turystów oprowadzali J. Britz i I. Verbovszky, którzy wraz z A. Kaltsteinem spenetrowali podziemia i kierowali ich zagospodarowaniem. W r. 1896 jaskinia otrzymała oświetlenie elektryczne. Ok. 1900 r. liczba zwiedzających sięgała 2000 osób rocznie (obecnie ok. 50000) — licznie przyjeżdżali Polacy, wśród których nie zabrakło Z. Urbanowskiej, J. Kasprowicza, L. Staffa i innych. Wprowadza do jaskini sztolnia 27 m długości, przebita w r. 1882. Lewe rozgałęzienie wiedzie w górę (schodki) do obszernego chodnika. Pierwszą wielką komorę zwano kiedyś Salą Śpiewaków, zwykle popisywali się tu bowiem amatorzy wokalistyki. „Wkrótce już zaczynają się nacieki — pisze znany polski speleolog K. Kowalski. — Najpierw są to tylko skromne sople kamienne u stropu, potem formy coraz osobliwsze, trudne do opisania w swoich dziwacznych skrętach, wymodelowanych tysiącletnią pracą wody.” Przewodnik wymienia nazwy poszczególnych części jaskini — komór, jeziorek oraz okazalszych i bardziej oryginalnych utworów naciekowych. Chodnik wznosi się ciągle do góry, aż do wysokości 1000 m, gdzie znajduje się Janosikowa Komora. Wśród przepięknych nacieków wapiennych połyskuje tu małe jeziorko o intensywnie błękitnej barwie. Najwyższy punkt udostępnionej partii jaskini osiągamy w sali Słowackiego Powstania Narodowego. Dalsza droga wiedzie teraz w dół. Schody sprowadzają wzdłuż naciekowego „Wielkiego Wodospadu”, spływającego z wysokości 25 m do jeziorka zdobnego w fantazyjne stalagmity. Ku dołowi ciągną się dalej duże sale: Wielka Komora, sala z „wapiennymi słupami”, powstałymi z połączenia stalaktytów i stalagmitów. Przebitym w r. 1885 tunelem docieramy do Białej Izby, by sztolnią wlotową powrócić na powierzchnię.