Przełęcz Ździarska i Ździar

9,5 km Przełęcz Ździarska (sedlo pod Prislopom, 1077 m). Szerokie obniżenie grzbietu oddzielające Tatry (Tatry Bielskie) od pasma Magury Spiskiej. Dział wodny między zlewiskami Białki i Popradu. W projekcie budowa hotelu i parkingu. Szosa zbiega ku pd. wsch. słonecznymi zboczami Przysłopu (1214 m). Otwiera się z nich przepiękny widok na Tatry Bielskie — turnie Nowego Wierchu (2009 m), Hawrań (2152 m), Płaczliwą Skałę (2142 m) i Szalony Wierch (2061 m). Minąwszy leśniczówkę Przysłop i szerokie siodło Średnicy, obniżamy się stokami grzbietu Brzegi w dolinę, której dno zajmują osiedla Ździaru z 5 przystankami autobusowymi. Z Łysej Polany 25 min. 12-17 km Ździar, Zdziar (Żdiar, 970-830 m). Duża wieś góralska 100c o wybitnych walorach letniskowych (1700 miejsc w domach prywatnych), rozciągnięta na długości 7 km między Tatrami Bielskimi a pasmem Magury Spiskiej (Magurka, 1198 m). Centrum w rejonie wylotu Doi. Bielskiego Potoku (kościół, poczta, gospoda). Ludność głównie rolnicza. Szeroko słynęła na Spiszu uroda tutejszych kobiet. Atrakcją dla turysty jest folklor, zbliżony do podhalańskiego: strój, obrzędy, polska gwara góralska. Zagrody tworzą zamknięte czworoboki, najstarsze sięgają lat 1862-71. Wieś powstała w XVII w., być może z sezonowych osad pasterskich. Wg I. Houdka, istniała tu kiedyś graniczna stacja celna. Do rozwoju wsi przyczyniła się budowa dużych ośrodków wczasowych. Z centrum wychodzi d. 108. Terenem pięknych spacerów i wycieczek są zbocza i grzbiet pasma Magury Spiskiej, zwłaszcza Filipski Wierch (widoki). W zimie ma Ździar znakomite tereny narciarskie dla mniej zaawansowanych (2 wyciągi — 436 i 231 m dl.). Bazę turystyczną stanowią domy wycieczkowe: „Żdiaranka” (42 miejsca w pokojach 2- do 8-osobowych, restauracja, tel. 98 95) oraz „Proteżka” (47 miejsc w pokojach 3- do 8-osobowych, gospoda, tel. 98 91). Poniżej wsi obozowisko turystyczne. W domach ROH punkty alarmowe HS. Szosa przechodzi w Ździarze na pn. stronę potoku. W przysiółkach stare kapliczki i drewniane stylowe domostwa. Od pd. opada lesisty stok długiej Tokami (1219, 1220 m). Za wsią dolina skręca w prawo (ku pd.), ścieśniając się malowniczo między stokami Tatr Bielskich a grzbietem Palenicy Lendackiej (1172 m). Odcinek ten, zw. Kotlinami, słynie z romantycznej scenerii skalnej. Po prawej obozowisko turystyczne TANAP. Od zach. uchodzi Doi. za Tokarnią z potokiem płynącym spod Bujaczego Wierchu. Ku niemu obrywa się w grzbiecie Czarnego Wierchu zbudowana z margli Czerwona Skała. 19 km Kardolin. Obecnie samotna leśniczówka. Od r. 1874 do ok. 1883 istniało tu osiedle górnicze, założone przez Polaka, W. Kardolińskiego — kamieniołom, piec wapienny i wytwórnia kamieni młyńskich. „Majstrem” tego zakładu był zakopiański przewodnik, M. Sieczka. Dalej z lewej wierch Huzar (1017 m) z reliktowym drzewostanem sosnowym i lasami świerkowo-sosnowo-modrzewiowymi. Za przewężeniem zw. Cieśniawą (z lewej skala Kotka) dolina rozwiera się nagle w przestronną nieckę.